Prokleta Jerina

Jedino čega se ljudi u folkloru zaista sjećaju o despotu Jerini jest da je ona bila užasnom i zastrašujućem ženom.

Svoje ljubavnike je bacila u duboki unutrašnji bunar tvrđave Maglić, u blizini Kraljeva u Srbiji. Svoju djecu je bacila u rijeku Đetinja sa najvišeg tornja tvrđave Užice. Također je bila odgovorna za ogromne žrtve tokom gradnji Smederevske tvrđave, sagrađene samo za dvije godine, koristeći prisilni rad iz cijele Srbije uz smanjene porezi. Da sve ovo ne bi bila njezina greška, zašto onda jedan od tornjeva bio nazvan toranj Jerine?

Jerina se smatra toliko strašnom da se obično upoređuje sa legendom o balkanskom Robin Hudu još od doba Starina Novaka, koji je bio srpski razbojnik koji se borio za Srbe i Rumune protiv Turaka. Iako je njih srpska poezija smatrala žestokim neprijateljima, ova je dvojiva, u biti, živjela u vremenu sa razmakom od jednog stoljeća.

Jerina je rođena u Konstantinopolju 1400. godine kao član kraljevske vizantijske porodice. Bila je udata za Đurađa Brankovića koji će ući u historiju kao poslednji nezavisni kralj Srbije (ili Despot) prije osmanskog osvajanja. Zahvaljujući nekoj veoma profitabilnoj rudarskoj operaciji istovremeno je bio najbogatjim evropskim monarhom.

Malo je poznato o braku Jerine. Ne znamo da li je bila sretna, da li se slagali sa mužem, da li se stvarno željela udati za njega ili da li zaista ubijala djecu. Ne znamo čak ni koliko je djece zapravo imala. Najverovatnije, nije imala mnogo ljubavnika da bi njih bacila u duboke bunare, iako je njen muž umro dvije godine prije nego što je to učinila i srpska kraljevska porodica nije bila svjesna opraštanja supruga koje su pronašle nove ljubavnike.

Znamo da su je svi mrzili.

Također znamo i da su njezine sinove Grjegor i Stjepan bili oslijepljeni osmanlijama 1441. godine, kada su njih osmanlije optužile (vjerojatno tačno) za državnu izdaju nakon što je njim bilo dopušteno da vladaju provincijom koju su osmanalije osvojili od njihovog oca.

Pozbato je nama da kada Đurađ umro 1455. godine, njihov jedini i najmlađi živ sin Lazar preuzeo je ulogu despota, zanemario regent koji je bio propisan Jerinom i povukao svu njenu moć. Također se pričalo da je jako vrijeđao svoju majku. Toliko je vrijeđao da su Jerina i njen slijepi sin Grjegor pobjegli u sud svog neprijatelja, osmanskog sultana Mehmeta II. Grjegor je to učinio, ali je Jerina bila zarobljena kod Lazara. Uskoro, nakon njenog zarobljavanja, razboljela se i umrla. Kako navode savremeni hroničari
bila je otrovana Lazarom.

Jerina nije bila usamljena kao strana supruga iz srpske kraljevske porodice, koja je postala cilj lokalne mržnje i toga je bilo dovoljno da postane dio književnosti i folklora. Ali najvjerojatnije, Jerina je bila usamljena jer je bila stranom suprugom, koju je toliko mrzili da je njeno ime postalo prokletstvom kroz stoljeća: na nekim mjestima ime Jerina se daje kćerkama da bi se ohrabriti pri rađanju sinova i da bi se rađalo što više kćeraka.