Uđite Crvena armijo

Krajem septembra 1944. dogodio se važan sastanak između lidera jugoslovenskih partizana, Josipa Broza Tita, i Staljina. Titu nije bilo baš lako doći do sastanka – on, njegov pas Tigar i nekoliko savjetnika preletjeli su do sovjetskih linija u Rumuniji prije nego što su prebačeni u sovjetske avione za let u Moskvu.

Staljin je u početku bio hladan – misleći da će, kao i u svim ostalim istočnoevropskim zemljama gdje je Crvena armija vodila kampanju protiv nacista, sve vojne snage doći pod komandu Crvene armije.

Tito, lider najvećeg pokreta Partizana u Evropi, se nije složio. Kada je službeni izveštaj o sastanku objavljen 28. septembra, navodeno je da su Jugosloveni pristali na „… privremeni ulazak sovjetskih trupa na jugoslovensku teritoriju“, a dalje je navedeno da će napustiti jugoslovenske granice kada „Operativni zadatak“ bude završen, što je kasnije opisano kao oslobađanje glavnog grada. Dalje, ne samo da bi Tito zadržao komandu nad partizanima, sama Jugoslavija zadržala bi kontrolu nad civilnim poslovima čak i nakon ulaska Crvene armije na jugoslovensku teritoriju.

To su bili ustupci koje nijedna druga nacija nije mogla iscijediti od vođe međunarodnog komunizma, a Staljin nije bio baš oduševljen.

Sporazum je, međutim, uspio. Jednom kada je Beograd oslobođen, većina sovjetske vojne moći koja je bila u Jugoslaviji preraspoređena je na mjesta na kojima su bili potrebniji, ostavljajući Tita sa sovjetskim savjetnicima da zbrišu konačni otpor Osovine i počnu obnavljati razoreni Balkan.

Upravo su ti savjetnici dali početnu indiciju raskola između Tita i Staljina kada su se povukli iz Jugoslavije u martu 1948.

Za više informacija o raskolu Tito-Staljin, kliknite ovdje.

Za više informacija o Drugom svjetskom ratu, kliknite ovdje.